Past Simple a Present Perfect – oswajamy czasy

12 czasów gramatycznych języka angielskiego na początku nauki może trochę przerażać. Owszem, my oprócz czasów mamy aspekty, ale i tak nie dościgamy Anglików. Pierwszym zetknięciem się z rozbieżnością w czasach tych dwóch języków jest etap, na którym poznajemy Present Perfect. I nagle okazuje się, że przeszłość możemy wyrazić na dwa sposoby. Co więcej, jest oczywiście różnica w użyciu czasów w języku angielskim – inaczej zapewne już dawno by nie istniały.

W pewnym sensie te czasy istnieją “dla ułatwienia”. Wystarczy użycie czasu, żeby powiedzieć coś precyzyjnie, bez potrzeby dodatkowego wyjaśniania. Oczywiście to nieduże pocieszenie dla uczących się języka, ale nie ma co dawać za wygraną! Za chwilę wyjaśnimy różne tajniki, jeżeli zechcesz jednak powtórzyć gruntownie wszystkie angielskie czasy zapraszamy na kurs na naszej platformie e-learning pt. Grammar Refresher =- Powtórz czasy .

No ale teraz wracamy do tekstu i zaczynamy.

Budowa czasów

Past Simple to prosty czas przeszły. Najczęściej tworzy się go przed dodanie przyrostka „-ed” do bezokolicznika:

W przypadku czasowników regularnych wygląda to tak:

Należy jednak uważać na czasowniki nieregularne, których trzeba nauczyć się na pamięć, np.:

Present Perfect buduje się natomiast za pomocą czasownika posiłkowego “have” (przy he, she, it przybiera formę has, tak jak w czasie present simple), po którym następuje tzw. trzecia forma czasownika właściwego (jest to Past Participle czyli imiesłów bierny).

W czasownikach regularnych Parst Participle wygląda identycznie jak forma przeszła czasownika (czyli jak Past Simple).

Past Participle czasowników nieregularnych znajdziecie w tabelkach odmian. Oto kilka z nich:

Użycie

Czas Past Simple jest czasem przeszłym, którego użyjemy mówiąc o

• czynności zakończonej w przeszłości
• czynności, która miała miejsce w konkretnym momencie w przeszłości (dlatego często podkreślany przysłówkiem kiedy to się wydarzyło, nie jest to jednak konieczne): I went to the Cinema last night.
• czynności, która nie ma związku z teraźniejszością: He arrived in New York in 1987.
• czynnościach, które wydarzyły się raz: He missed the bus.
• czynnościach, które wydarzyły się jedna po drugiej w przeszłości np. I was late so I picked up my mobile, packed my wallet, took my book and left home quickly.
• czynnościach, które powtarzały się w jakimś momencie w przeszłości: When I was a child, I went to my grandparents every summer.
• stanach: She felt depressed when she heard the news.

Czasu Present Perfect użyjemy mówiąc:

• o czynności przeszłej, która ma jakiś związek z teraźniejszością: I have seen this movie before. – widziałem, więc wiem o czym jest
• o czynności, której  efekt jest widoczny teraz: I have broken my leg. – złamałem nogę (przeszłość) i dlatego chodzę w gipsie (teraz)
• o czynności, która wydarzyła się ostatnio: I have just come back. I‘ve seen her lately.
• o doświadczeniach (możemy sobie wytłumaczyć, że każde nasze doświadczenie wzbogaca nas i „zostaje” z nami):
  I have been to Egypt.
• oraz gdy moment zaistnienia czynności nie jest ważny – czynność jest ważniejsza niż ten moment: I have graduated.
  

Oprócz tego, czasu Present Perfect użyjemy podkreślając ciągłość, trwanie akcji, jeśli trwa od jakiegoś momentu do teraz:

• I haven’t seen her for ages! – Wieki jej nie widziałam. To “nie widzenie się” trwało dłuższy czas aż do momentu mówienia takiego zdania.
• I haven’t been to cinema since October. – Nie byłam w kinie od października

Oraz mówiąc o akcji powtarzającej się:

• I have broken my leg three times.

I jeśli dany moment jeszcze trwa:

• I have got up late this morning. – Późno wstałem dziś rano (poranek jeszcze trwa)
  (por. I got up late this morning. – wskazuje inną porę dnia w momencie mówienia)
• I have drunk three cups of coffee today. – Wypiłam dziś trzy kubki kawy. Dzień jeszcze trwa, więc jest to związek z teraźniejszością, ponadto liczba kaw może się zmienić (bo na przykład właśnie robię czwartą)

Użycie Present Perfect w czynnościach powtarzających się i doświadczeniach podkreśla także, że podmiot to osoba żyjąca, a sytuacja może się zmienić:

• I have been to London many/ ten/ two times. – doświadczenie, być może znowu tam pojadę.
• His grandma didn’t go to London but she went to Chile two times. – Używając czasu Past Simple wyrazimy brak związku z teraźniejszością, sytuacja raczej już się nie zmieni. Można nawet domyślać się, że jego babcia nie żyje. Choć może to być nadinterpretacja, moze po prostu już nie podróżuje.

Porównajmy:

• I bought a car. – Kupiłem samochód (w jakimś konkretnym, choć nie wspomnianym momencie). Stwierdzenie faktu odnoszącego się do przeszłości. Nie wiadomo czy jeszcze go mam.
• I have bought a car. – Kupiłem samochód. Prawdopodobnie niedawno, jeszcze go mam – związek z teraźniejszością.
• He has lived in Berlin since 2005. – On mieszka w Berlnie od 2005.
• He has lived in Berlin for a month. – Mieszka tam od miesiąca
• Uwaga! He lived in Berlin for a month. – Mieszkał tam kiedyś (teraz już nie) przez miesiąc. Można by sprecyzować: “He lived there for a month in 2007″, natomiast samo użycie czasu Past Simple podkreśla brak związku z teraźniejszością.

Przysłówki używane w obu czasach:

Wypisane poniżej przysłówki determinują użycie czasu. Jeśli chcesz zastosować któryś z nich, koniecznie użyj go odpowiednio z Past Simple albo Present Perfect.

Past Simple:

• last (night, year, week)
• (two days, a week, a while, a moment, five minutes) ago
• then
• when (I was a child, you were young, we lived in Paris – zamknięta przeszłość, już jest inaczej)
• in (2000, June)
• yesterday
• at (5 o’clock, 2 p.m.)

Present Perfect:

• since (+ konkretny moment w przeszłości) since october, since 2005, since last Tuesday, since yesterday
• for (+ nieokreślony moment w przeszłości) for a week, for 13 years, for ages, for  two days
• ever
• never
• powtarzalność: three times, many times
• before
• already
• yet
• lately
• so far
• up to now
• just

Uwaga na czasowniki nieregularne

Wspomniałam już o tym, że niektóre czasowniki odmienia się w sposób nieregularny. W takim wypadku najlepiej uczyć się trzech form czasownika: bezokolicznik – Past Simple – Past Participle. Poniższa tabelka przedstawia kilka wybranych czasowników właśnie w każdej z tych trzech form.

Pamiętajcie, że to tylko niektóre z tych czasowników! Łatwo znajdziecie dłuższe tabele. Niemniej jednak, większość czasowników w języku angielskim odmienia się regularnie.

Co dalej?

Mam nadzieję, że ten wpis okazał się pomocny w zrozumieniu różnic między Past Simple a Present Perfect. Ważne jest, żeby użycie tych czasów wyćwiczyć. Na konkretnych przykładach szybciej zrozumiecie kiedy zastosować który czas oraz jak zmienia się znaczenie zdania w zależności od czasu gramatycznego.

Sprawdź czego się nauczyłeś!

Uzupełnij luki czasownikami w odpowiednim czasie.

Spodobało się? Chcesz więcej, zapraszamy do innych wpisów z bezpłatnymi materiałami.

Jeżeli chcesz usystematyzować naukę i zyskać jeszcze lepsze efekty

Rozpocznij kurs Grammar Refresher – Powtórz czasy